Việt Nam là một trong những quốc gia có diện tích đất bị nhiễm phèn rất lớn, đặc biệt là tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Chính vì vậy nguồn nước, năng suất và chất lượng các loại cây trồng ở đây bị ảnh hưởng rất nhiều. Vậy đất phèn là gì? Có những biện pháp nào để cải tạo đất phèn? Hãy cùng Công Nghệ Xanh tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây ngay nhé!
Đất phèn là gì?
Đất phèn hay còn được gọi là đất chua mặn với cái tên khoa học là Thionic Fluvisols. Dùng để gọi tên một nhóm đất chứa nhiều gốc Sunfat với độ pH rất thấp (thường thấp hơn 4) và chứa nhiều gốc kim loại độc hại như Al3+, Fe2+... Và đó cũng là một nguyên nhân khiến quá trình hấp thụ dưỡng chất với cây trồng bị cản trở, dẫn tới năng suất và chất lượng cây trồng của bà con giảm sút.
Ngoài ra, môi trường đệm của đất bị phá hủy, đất không còn khả năng tự cải tạo và làm sạch dẫn tới đất màu bị ô nhiễm nghiêm trọng, ảnh hưởng tới hệ sinh thái động thực vật ở đó. Nhiều loại động vật bị tiêu diệt, hệ thực vật khó và không thể phát triển trên nền đất bị nhiễm phèn.
Đất bị nhiễm phèn nguyên nhân là do đâu?
Có rất nhiều lý do khiến đất bị nhiễm phèn, có thể kể đến như:
- Đặc điểm địa chất của đất chứa nhiều các loại oxit của sắt và khi bị oxy hóa các oxit này tạo ra một lượng lớn H+ và các Ion kim loại độc lại khiến đất bị nhiễm phèn.
- Nguồn nước bẩn, đã bị nhiễm phèn từ nơi khác tới tích tụ và đọng lại, lâu ngày sẽ khiến đất bị nhiễm phèn theo.
- Các vùng đất có nhiều các loại đá trầm tích khi bị nước biển xâm lấn sẽ sinh ra rất nhiều các Ion kim loại độc hại và các muối gốc Sunfua khiến cho đất bị nhiễm phèn một cách nhanh chóng.
- Ngoài ra trong quá trình trồng trọt, bà con thường xuyên bón nhiều loại phân bón chứa nhiều Lân (lưu huỳnh) và ít khi cải tạo cũng là một nguyên nhân khiến đất bị nhiễm phèn.
Đất phèn có thể cải tạo được hay không?
Câu trả lời của Công Nghệ Xanh là: CÓ!
Đây là một công việc hết sức quan trọng đối với bà con, không chỉ giúp đất cân bằng lại độ pH mà đây cũng là công việc giúp đất phục hồi và tái tạo lại nguồn dinh dưỡng cần thiết để cho cây phát triển.
(So sánh 2 mẫu đất trước và sau khi được cải tạo)
Việc cải tạo đất phèn sẽ giúp đất phục hồi cả lý tính và hóa tính. Đất sẽ tơi xốp, màu mỡ hơn, thúc đẩy nguồn oxy đi vào đất giúp rễ cây có điều kiện thuận lợi để hô hấp và giúp cây phát triển tốt hơn.
Một số cách cải tạo đất phèn
Cải tạo đất phèn bằng biện pháp thủy lợi
Với những vùng đất gần biển, đặc biệt là ở Đồng bằng sông Cửu Long nên xây dựng hệ thống máng mương, tưới tiêu phù hợp để có thể ngăn ngừa nước biển xâm lấn cũng như lưu thông nước ngọt giữa các vùng.
Đặc biệt ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long, bà con nên tích trữ nước ngọt để có thể thau chua rửa mặn đồng ruộng vào những mùa khô với lượng mưa thấp.
Cải tạo đất phèn với vôi bột
Canxi trong vôi bột có tác dụng rất lớn trong việc khử phèn ở đồng ruộng, giảm tính độc hại của các Ion kim loại có trong đất phèn. Hơn nữa, vôi bột còn giảm nồng độ H+ và tăng độ pH cho đất, khiến tình trạng đất bị nhiễm phèn giảm rõ rệt sau 1 thời gian sử dụng.
(Bà con bón vôi cho đất để khử phèn)
Lưu ý: Khi bón vôi cho ruộng đồng, bà con cần bón định kỳ bởi vì lượng vôi sử dụng khá nhiều và hiệu quả chỉ trong thời gian ngắn, nếu bón nhiều sẽ gây tốn kém cho bà con. Ngoài ra, sau khi bón vôi, bà con cần tiến hành tháo nước để rửa mặn và bổ sung chất hữu cơ cần thiết cho đất.
Cải tạo đất phèn bằng phương pháp cày sâu – phơi ải
Khi thực hiện cày sâu sẽ khiến lớp đất nhiễm phèn ở dưới lộ ra bên ngoài giúp thúc đẩy quá trình rửa trôi bởi nước mưa hoặc khi đồng ruộng được tưới tiêu bởi nước ngọt. Việc phơi ải sẽ giảm thiểu được rất nhiều mầm bệnh có trong đất khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, hạn chế các tác nhân gây bệnh khi bà con trồng trọt những vụ mùa tiếp theo.
Phương pháp lên luống
Lên luống là việc lật úp đất phèn thành các luống cao hơn so với bề mặt ruộng. Điều này sẽ đưa lớp đất nhiễm phèn lên trên bề mặt và các gốc rơm, rạ,... xuống dưới trở thành một lớp đệm hữu cơ. Việc lên luống sẽ giúp ruộng chống được ngập úng và tạo ra lớp đất dày cũng như lớp đệm cho đất giúp bà con chăm sóc cây trồng được dễ dàng hơn.
(Lên luống- phương pháp cải tạo đất đơn giản hiệu quả)
Cải tạo đất phèn bằng phân bón
Việc không thể tự cải tạo được đó chính là nhược điểm lớn nhất của đất phèn. Bà con có thể lựa chọn các loại phân hữu cơ như: Đạm, lân, phân vi lượng... để tăng độ phì nhiêu cho đất và rửa phèn cho đất. Tránh các loại phân có chứa nhiều gốc Sunfat vì khi bón thêm sẽ làm đất càng bị nhiễm phèn nặng hơn và khiến cây héo úa, chết nhanh hơn.
Cải tạo đất phèn với chế phẩm sinh học BIO – FEN
Với công nghệ vi sinh vật, BIO – FEN sẽ giúp đất loại bỏ phần lớn các pyrite (FeS2) dư thừa trong đất. Ngoài ra , chế phẩm còn giảm hàm lượng các Ion kim loại nặng gây hại cho đất như: Fe2+, Al3+,... đồng thời tăng độ pH và giúp đất giải độc.
(Chế phẩm sinh học BIO - FEN)
Hơn thế nữa, BIO _ FEN sẽ giúp cây kích thích bộ rễ, tăng cường hấp thụ dưỡng chất đảm bảo quá trình sinh trưởng và phát triển của cây tốt nhất. Hạn chế các tình trạng chết cây con, vàng lá , xoắn lá,.., tăng năng suất và chất lượng của cây trồng. Bio - Fen xử lý phèn tận gốc.
Hy vọng qua bài viết trên sẽ giúp và con hiểu hơn về đất phèn và những ảnh hưởng của nó tới cây trồng. Ngoài ra, một số phương pháp cải tạo đất phèn mà Công Nghệ Xanh đề cập cũng sẽ là những tham khảo hữu ích để bà con có thể xử lý những mảnh đất canh tác của mình. Chúc bà con một vụ mùa bội thu!
